czwartek, 29 grudnia 2016

Wilki w owczej skórze, czyli nie odpowiadaj na hipotetyczne pytania

"Co by było gdyby reporter zadał w wywiadzie hipotetyczne pytanie?" – zapytał jeden z uczestników naszego szkolenia medialnego.

"Czy to jest hipotetyczne pytanie o hipotetycznych pytaniach?" – odpowiedziałem pytaniem na pytanie.

Pytania hipotetyczne są niebezpieczne, bo prowokują do spekulacji: co by było gdyby?

W pytaniu hipotetycznym reporter może postawić każdą tezę – przypuszczenie i spekulacja mają w takim pytaniu takie same prawa jak fakty i prawda.

Powiedzmy, że jesteś prezesem elektrowni atomowej, który rozmawia z reporterem o zabezpieczeniu elektrowni przed atakiem terrorystycznym.

Reporter: Co by było gdyby terroryści wdarli się na teren elektrowni?

Ty: To jest niemożliwe ze względu na zaawansowane systemy bezpieczeństwa.

Reporter: A gdyby te systemy zawiodły?

Ty: Mamy zabezpieczenia rezerwowe.

Reporter: A gdyby i te zabezpieczenia zawiodły?

Ty: Nie mieliśmy takiego przypadku.

Reporter: A gdyby jednak był ten pierwszy raz?

Odpowiadając na pierwsze spekulacyjne pytanie uruchamiasz sekwencję pytań, które uwiarygodniają bardzo mało prawdopodobne scenariusze. Dajesz także reporterowi materiał do cytowania w artykule.

Pytania hipotetyczne mogą być ciekawe, ale odpowiedzi nie rozwiązują żadnego realnego problemu. Co gorsza, odpowiedzi na hipotetyczne pytania mogą (w zależności od konstrukcji pytania) wpłynąć na podejmowane decyzje. Przypominają wilki w owczej skórze – niby niewinne, ale mogą zasiać ziarno niepewności.

Na przykład, badania pokazują, że ludzie pytani czy zrezygnowaliby z głosowania w wyborach na kandydata, gdyby udowodniono mu wzięcie łapówki (tylko teoretycznie), są gotowi nie tylko zmienić pozytywne o nim zdanie, ale także zrezygnować z oddania na niego głosu. Gdyby jednak dowiedzieli się, że odrzucił propozycję łapówki (tylko teoretycznie), mogą zwiększyć do niego sympatię i przenieść na niego swój głos w wyborach. Jak widać, teoretyczna dywagacja może wpływać na konkretne działania. Efekt zależy od treści hipotezy.

Zabawa w teoretyczne dywagacje w mediach nie ma sensu – nie można jej definitywnie rozstrzygnąć ani wygrać. Najlepiej ograniczyć się do mówienia o tym, co pewne. Na przykład, jeśli w zakładzie w wypadku został ranny pracownik i reporter pyta: "A co będzie jeśli on umrze?", nie mów co byś zrobił dla rodziny zmarłego. Powiedz natomiast: "Krzysztof jest w szpitalu, ma znakomitą opiekę i trzymamy za niego kciuki."

A co z pytaniem: "Co by było gdyby terroryści wdarli się na teren elektrowni?" Odpowiedz: "Nie było takiego przypadku. Jesteśmy przygotowani, żeby to uniemożliwić i ochronić nasz zakład i naszych pracowników." Jeżeli reporter nie ustąpi ("A gdyby te zabezpieczenia zawiodły?), powtórz pierwszą odpowiedź.

Przy okazji, jest jeden rodzaj pytań hipotetycznych, na które chętnie odpowiadamy na naszych szkoleniach medialnych, zamkniętych imprezach firmowych i prywatnych spotkaniach. Chodzi o pytania w rodzaju "Jakie trzy książki wziąłbyś ze sobą gdybyś miał resztę życia spędzić na bezludnej wyspie?", "Co byś zmienił w swojej firmie gdybyś został jej szefem na jeden dzień?" lub "Co byś zrobił gdyby reporter zadzwonił o trzeciej w nocy?"

Jeśli potrzebujesz szkolenia medialnego lub masz pytanie o komunikacji z mediami, prosimy o kontakt. Nasz telefon: 77 441 40 14.

sobota, 10 grudnia 2016

Liczby i statystyki w wywiadach dla mediów i prezentacjach

W wywiadach dla mediów i prezentacjach często słyszymy liczby i statystki, ale rzadko je zapamiętujemy.

Liczby i statystyki nie żyją w próżni. Słuchacze i widzowie puszczają je mimo uszu nie dlatego, że są nieważne, nieprawdziwe lub nieciekawe, ale ponieważ nie są wyraźnie połączone z głównym przesłaniem i nie wzmacniają przykładów.

Politycy i rzecznicy prasowi chętnie mówią o milionach złotych, tysiącach miejsc pracy i dziesiątkach nowych ustaw. Ale im większe liczby, tym mniej dla nas znaczą.

Pokaż co liczby, o których mówisz znaczą dla każdego z nas. Na przykład: "To daje X złotych na każde dziecko", "To pozwala zaoszczędzić X złotych miesięcznie" lub "To zmniejsza ryzyko zachorowania o jedną trzecią". Upraszczaj przekaz. Na przykład: "ponad połowa" brzmi dużo lepiej niż 57%. Zamiast "13% wyborców" powiedz "co ósmy wyborca".

Trzy kryteria

Liczby i statystyki są mocnym argumentem w wywiadach dla mediów i prezentacjach (budują wiarygodność eksperta, wywołują ciekawość słuchaczy, czasem szokują) jeśli są wykorzystane w oryginalny i kreatywny sposób.

Wybierając liczby do swojego wystąpienia kieruj się trzema kryteriami:

1. Które liczby zrobią na słuchaczach największe wrażenie?

2. Które liczby są najbardziej zaskakujące?

3. Które liczby najmocniej wspierają główne przesłanie?

Każda liczba – jeśli ma być zrozumiała i zapamiętana – musi pojawić się w klarownym kontekście. Najlepiej kiedy można ją skojarzyć z konkretnym obrazem. Na przykład: "Aby przewieźć wszystkie zebrane dary, potrzeba stu ciężarówek".

Dwa przykłady

Kiedy przedstawiasz jakąś liczbę, postaraj się pokazać ją w konkretnym, praktycznym wymiarze – pokaż skutek lub porównaj z czymś, co pomoże ją lepiej zrozumieć i zapamiętać. Używaj wyrażeń: "To tak jakby...", "Można to porównać z..." lub "To ekwiwalent...".

Oto dwa przykłady:

1. Według badań Eurostatu 2,5 miliona młodych Polaków (w wieku 23-30 lat) nadal mieszka z rodzicami. To dużo czy mało? Trudno ocenić nie znając liczby wszystkich Polaków w tym wieku. Kiedy te same dane podamy w procentach (40% młodych mieszka z rodzicami) łatwiej zrozumieć skalę zjawiska.

2. W Polsce indywidualni konsumenci marnują rocznie około 2 milionów ton żywności. Gdyby udało się tego uniknąć, każda czteroosobowa rodzina mogłaby zaoszczędzić co najmniej tysiąc złotych rocznie.

Kiedy chcesz podać jakąś liczbę w wywiadzie lub prezentacji zrób krótką pauzę zanim ją powiesz, przekaż ją wyraźnie i z większą energią i zrób potem kolejną pauzę, żeby słuchacze lepiej ją zapamiętali.

Konkluzja

Im mniej liczb, tym łatwiej je zapamiętać. Wybierz te najważniejsze i najciekawsze – najlepiej ilustrujące i utrwalające główne przesłanie.

Jeśli potrzebujesz pomocy w przygotowaniu się do wywiadu dla mediów lub prezentacji, prosimy o kontakt. Nasz telefon: 77 441 40 14.

Kontakt

Nazwa

E-mail *

Wiadomość *